نويسنده: جواد امين خندقي




 

يکي از مهم ترين موضوع هايي که درباره آخرالزمان و پايان دنيا مطرح مي شود، علامت هاي ظهور دوران آخرالزمان و منجي است. در روايات اسلامي، نشانه هايي بيان شده است (1) که مهم ترين آن ها را به اختصار در اين جا ذکر خواهيم کرد.
نزول آخرين پيامبر الهي و ختم نبوت که با بعثت پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم تحقق يافت، نخستين نشانه ي پايان به شمار مي رود. افزون بر آن، وقايع فراوان ديگري نيز پيش بيني شده است که طبق مضمون آيات و روايات مربوطه، مقارن با دوره ي آخرالزمان و ظهور منجي موعود است. مهم ترين اين نشانه ها عبارت است از:

1. بحران معنويت:

پيش از ظهور منجي، ظلم و فساد، جهان را فرا خواهد گرفت و مردم به غفلت از خداوند مشغول شده اند. (2) افول معنويت به حدي مي رسد که انواع فسق و ظلم پديدار مي شود.

2. وقوع اختلاف ها و درگيري هاي بسيار:

در آخرالزمان ميان گروه ها و فرقه هاي گوناگون، درگيري هاي فراواني رخ مي دهد. آيه اي از قرآن (3) ظهور فرقه هاي مختلف را در جهان اسلام باعث اختلافات در آخرالزمان دانسته و در تفسير آن به عنوان نشانه اي براي آخرالزمان شمرده شده است. (4) هم چنين آيه اي ديگر، (5) در روايتي از امام معصوم به دوران آخرالزمان تفسير شده است که حاکي از علت درگيري هاي آخرالزماني است. اين علل عبارتند از: ترس، ناامني، گرسنگي، قحطي و کشتار. (6)

3. ظهور دجال:

در هر سه دين يهوديت، مسيحيت و اسلام، ظهور فاسدترين و مخرب ترين جريان در آخرالزمان پيش بيني و از خطر آن پرهيز داده شده است. دجال که تجسم کفر، فريب و گمراهي است، در آخرالزمان مردم را به پيروي و پرستش خويش مي خواند. دجال، فساد عظيمي برپا خواهد کرد و در نهايت، نابود خواهد شد.

4. وقوع مصيبت ها:

آيه اي در قرآن (7) به نزول عذاب براي برخي کافران و گناه کاران در آخرالزمان تفسير شده است. (8) برخي از اين عذاب ها صداي هراسناک، دود در آسمان، حاکمان عالم، فرو رفتن برخي انسان ها در زمين، اختلافات بسيار در دين، قتل و کشتار، ترس، ناامني، گرسنگي، قحطي و فقر عنوان شده اند. (9)

5. خروج سفياني:

لشکري به فرماندهي سفياني در آخرالزمان طغيان مي کند و در کشورهاي اسلامي به ستم مي پردازد. سرانجام اين لشکر در صحرايي بيرون از مکه، گرفتار عذاب الهي مي شود. (10)

6. نداي آسماني:

بنابر روايات شيعه، جبرئيل، نخستين کسي است که با امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف بيعت مي کند و با صدايي بلند، آيه اي از قرآن (11) را تلاوت خواهد کرد. در برخي روايات، آياتي از قرآن (12) بر همين واقعه تأويل شده اند. (13)

7. ظهور منجي:

مهم ترين رخداد آخرالزمان ظهور دوازدهمين امام شيعيان براي رهايي و نجات انسان ها است. شيعيان اثني عشري درباره مصداق منجي موعود، اختلافي ندارند و دلايل قطعي بر آن دارند؛ اما در ديگر مذاهب و اديان، اين گونه نيست و معمولاً به منجي نوعي اعتقاد دارند.

8. نزول حضرت عيسي عليه السلام:

يکي از رخدادهاي مهم آخرالزماني فرود آمدن حضرت عيسي عليه السلام از آسمان است. طبق صريح روايات، ايشان در بيت المقدس و هنگام نماز جماعت به امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف اقتدا مي کند و در جنگ هاي ايشان نيز شرکت خواهد کرد. (14)

9. خروج جنبده اي از زمين:

قرآن با رمز و ابهام از خروج جنبنده اي حکايت مي کند که هنگام روي گرداني مردم از معنويت از زمين خارج مي شود و با مردم سخن مي گويد. (15) آيات ديگر در تفسير آن بياني ندارند و گويا ابهام درباره اين موجود، مراد خداوند بوده است. (16)

10. هجوم يأجوج و مأجوج:

قومي وحشي و فاسد با تخريب سد ذوالقرنين در اندک زماني سرتاسر جهان را پر از ظلم و فساد خواهند کرد تا آن که بنابر روايات، در عصر ظهور مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف، به طور کلي از بين خواهند رفت. (17) برخي يأجوج و مأجوج را يکي از نژادهاي انساني با صفات ظاهري خاص يا موجوداتي خارق العاده دانسته اند که از پشت مانعي مادي خارج مي شوند و به کشتار مردم و تخريب منابع طبيعي خواهند پرداخت. (18) البته تفاسير ديگري نيز در اين باب وجود دارد. (19)

11. رجعت:

در آخرالزمان برخي نيکوکاران و بدکاران که در زمان هاي گذشته مي زيسته اند، دوباره زنده مي شوند. گروه نيکوکار براي خدا و گروه بدکار هم براي شر مي جنگند. بحث هاي مختلفي درباره مسئله ي رجعت از محدثان و متکلمان مطرح شده که در اين مجال نمي گنجد. (20)

12. صلح و آرامش پايدار در سرتاسر جهان:

پس از پيروزي حق بر باطل، آرامش و معنويت، تمام جهان را فرا خواهد گرفت. (21) بدين ترتيب، خلافت انسان بر زمين در سايه ي آخرين امام معصوم به کامل ترين حد خود خواهد رسيد. (22)

پي‌نوشت‌ها:

1. ر.ک: معموري، علي،‌ دايرة المعارف قرآن کريم، ج 1، صص 119-124؛ فاطميان، علي، نشانه هاي پايان، صص 385-457؛ موسوي کاشاني، سيد محمد حسن، جهان در آينده يا علائم ظهور حضرت مهدي عجل الله تعالي فرجه و الشريف، صص 24-287؛ کوراني، علي، عصر ظهور، صص 23-275.
2. انبياء، آيه 1.
3. مريم، آيه 37.
4. عياشي، محمد بن مسعود، تفسير العياشي، ج 1، ص 64.
5. بقره، آيه 155.
6. حويزي، عبدعلي بن جمعة، تفسير نورالثقلين، ج 1، صص 142 و 143.
7. يونس، آيه 50.
8. مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، ج 9، ص 213، ح 91.
9. حويزي، عبدعلي بن جمعة، تفسير نورالثقلين، ج 1، صص 142 و 143.
10. مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، ج 52، ص 182؛ طبري، محمد بن جرير، جامع البيان، ج 22، ص 129، ح 22082.
11. نحل، آيه 1.
12. ق، آيات 41 و 42.
13. حويزي، عبدعلي بن جمعة، تفسير نورالثقلين، ج 5، صص 118 و 119.
14. همان، ج 1، ص 571.
15. نمل، آيه 82.
16. طباطبائي، سيد محمدحسين، تفسيرالميزان، ج 15، ص 396.
17. انبياء، آيه 96؛ ر.ک: طبري، محمد بن جرير، جامع البيان، ج 17، صص 115 و 116.
18. طباطبائي، سيد محمدحسين، تفسيرالميزان، ج 13، صص 379-381.
19. ر.ک: معموري، علي، دايرة المعارف قرآن کريم، ج 1، ص 122.
20. ر.ک: طاهري ورسي، احمدعلي، رجعت يا حيات دوباره؛ کريمي زنجاني، محمد، دايرة المعارف تشيع، ج 8، صص 187 و 188.
21. نور، آيه 55؛ اعراف، آيه 128؛ انفال، آيه 39.
22. آل عمران، آيه 83؛ مائده، آيه 3؛ روم، آيات 4 و 5.

منبع مقاله :
امين خندقي، جواد؛ (1391)، آخرالزمان و آينده گرايي سينمايي، (بررسي و تحليل بيش از پانصد فيلم)، قم: نشر ولاء منتظر (عج)، چاپ اول